အသိ(၃)မ်ိဳး

 

အသိ(၃)မ်ိဳး
-------------

အသိဟာ သညာသိ ဝိညာဥ္သိ ပညာသိ လို႔သုံးမ်ိဳးရွိတယ္။ဋီကာေက်ာ္မွာ သညာသိကို ကေလး။ ဝိညာဥ္သိကို အေမ။ ပညာသိကို ပန္းထိမ္ဆရာႏွင့္ ဥပမာေပးထားတယ္။


ကေလးတစ္ေယာက္ ေရႊတုံးတစ္တုံး ေကာက္ရတ့ဲအခါ အဝါေရာင္ဆိုတာေလာက္ပဲသိတယ္။ ေရႊဆိုတာမသိဘူး အေလးခ်ိန္ဘယ္ေလာက္ဆိုတာလည္း မသိဘူး။ ထို႔အတူ အဘိဓမၼာသင္တန္းေတြတက္လို႔ ခႏၶာဆိုတာငါးပါးရွိတယ္ သစၥာဆိုတာ ေလးပါးရွိတယ္ ရူပကၡႏၶာဆိုတာ ရုပ္ဓာတ္ ၂၈ပါးကိုေခၚတယ္ ေဝဒနကၡႏၶာဆိုတာ ခံစားတတ္တ့ဲ ေဝဒနာေစတသိက္ကို ေခၚတယ္ စသည္အားျဖင့္ အမည္ႏွင့္ အေရအတြက္ေလာက္ကိုပဲသိတယ္။ ဒီရုပ္နာမ္တရားေတြ မျမဲျခင္း အနိစၥ ဆင္းရဲျခင္းဒုကၡ အစိုးမရျခင္း အနတၱဆိုတ့ဲ လကၡဏာယာဥ္သုံးပါးကို ထိုးထြင္းမသိဘူး။

မဂ္ဥာဏ္ဖိုလ္ဥာဏ္ကိုလည္း မရႏုိင္ဘူး။ ဒီေတာ့ သညာသိဟာ အေရာင္အဆင္း အမည္နာမစသည္တို႔ကို မွတ္သားႏုိင္စြမ္းပဲရွိတယ္။ အနိစၥ ဒုကၡ အနတၱကိုလည္း မသိဘူး။ မဂ္ဖိုလ္ကိုလည္း မရဘူး။

ဝိညာဥ္သိက်ေတာ့ သညာသိထက္ တစ္ဆင့္ျမင့္လာတယ္ ကေလးရ႕ဲအေမဟာ ေရႊတုံးတစ္တုံးကို ေတြ႔တ့ဲအခါ အဝါေရာင္ဆိုတာလည္းသိတယ္။ ေရႊဆိုတာလည္းသိတယ္ ဒါေပမယ့္ အေလးခ်ိန္ဘယ္ေလာက္ရွိတယ္ဆိုတာ မသိႏုိင္ဘူး။ ထို႔အတူ ဝိညာဥ္သိဟာလည္း ခႏၶာငါးပါး သစၥာေလးပါး စသည္တို႔ရ႕ဲသရုပ္ တရားကိုယ္ေတြကိုလည္းသိတယ္။ ဒီရုပ္နာမ္တရားေတြရ႕ဲ အနိစၥ ဒုကၡ အနတၱ သေဘာတရားသာ ရွိပုံကိုလည္း ထိုးထြင္းျမင္ႏုိင္တယ္။ ဒါေပမယ့္ မဂ္ဖိုလ္ကိုရႏုိင္စြမ္းေတာ့ မရွိဘူး။

ပညာသိကေတာ့ အျမင့္ဆုံးေပါ့ ပန္းထိမ္ဆရာဟာ ေရႊတုံးေလးကို ေတြ႔လိုက္တ့ဲအခါ အဝါေရာင္ဆိုတာလည္းသိတယ္။ ေရႊဆိုတာလည္းသိတယ္။ အေလးခ်ိန္ကိုလည္းသိတယ္။ ထို႔အတူ ပညာသိကလည္း ခႏၶာ အာယတန ဓာတ္ သစၥာမ်ားရ႕ဲ သရုပ္အဓိပၸာယ္ကိုလည္း သိတယ္။

ရုပ္တရား နာမ္တရား ခႏၶာငါးပါးရ႕ဲ အနိစၥ ဒုကၡ အနတၱကိုလည္းသိတယ္ မဂ္ဖိုလ္ကိုလည္း ထိုးထြင္းသိျပီး ရရွိသြားပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ရုပ္နာမ္ခႏၶာကို ပညာသိန႕ဲ သိတ့ဲအခ်ိန္ဟာ မဂ္ဖိုလ္ကိုရတ့ဲအခ်ိန္ပါပဲ။
----------------------------------------

(ေမတၱာရွင္-ေရႊျပည္သာ)

Ko Latt ေဖ့ဘုတ္မွ