**** ဓမၼစႀကာတရား ေဟာေတာ္မူပံု ( အလယ္လမ္းအက်င့္ ) ***

 
ဓမၼစႀကာတရား ေဟာေတာ္မူပံု
~~~~~~~~~~~~~~~~
အလယ္လမ္းအက်င့္။ ။
------------------------
ျမတ္ဗုဒၶရွင္ေတာ္ဘုရားသည္ အစြန္းတရား ၂ -ပါးကို ကိုယ္တိုင္ က်င့္ႀကံခဲ႔ျပီးျဖစ္ေသာေႀကာင့္ သစၥာ ၄-ပါးတရားကို သိျမင္နိင္သည့္ တရား မဟုတ္သည္ကို ကိုယ္ေတြ႔သိျမင္ျပီး ျဖစ္သည္။ ထို႔ေႀကာင့္ "သံသရာ ဝဋ္မွ ထြက္ေျမာက္လိုသူတို႔ မက်င့္ႀကံသင့္ေသာတရား ျဖစ္သည္ " ဟု ဆံုးျဖတ္ေဟာႀကား ေတာ္မူသည္။
 

ထို႔ေနာက္ ယင္းအစြန္းတရား ၂ ပါးမွ လြတ္သည့္ အလယ္လမ္းအက်င့္= (မဇၩိမပဋိပဒါ) ကို ထုတ္ေဖၚေဟာႀကားေတာ္မူသည္။

ယင္းအလယ္လမ္း အက်င့္ကိုမူ-

တထာဂတ အဘိသမၺဳဒၶ = ဘုရားကိုယ္တိုင္ ထိုးထြင္း သိေသာတရား။

စကၡဳကရဏီ= ဥာဏ္မ်က္စိအျမင္ကို ျပဳတတ္ေသာတရား။

ဥာဏကရဏီ= အသိဥာဏ္ကို ျပဳတတ္ေသာတရား။

ဥပသမ= ကိေလသာ ျငိမ္းေအးေစတတ္ေသာတရား။

အဘိည = အထူးသိေစတတ္ေသာ တရား။

သေမၺာဓ= သစၥာေလးပါကို ထိုးထြင္း၍သိေစတတ္ေသာတရား။

ဝေန= ဆင္းရဲခ်ဳပ္ျငိမ္း ေစတတ္ေသာတရား။ ဟူ၍ ခ်ီးမြမ္းေဟာႀကားေတာ္မူသည္။

ယင္းသို႔ အမႊန္းတင္ ခ်ီးမြမ္း၍ ေဟာႀကားအပ္သည့္ အလယ္လမ္းအက်င့္ ဟူသည္မွာ-

*သမၼာဒိ႒ိ= မွန္ကန္စြာ သိျမင္ျခင္းl ေကာင္းစြာ သိျမင္ျခင္း။

*သမၼာသကၤပၸ = မွန္ကန္စြာ ႀကံစည္ျခင္းl ေကာင္းစြာႀကံစည္ျခင္း။

*သမၼာဝါစာ = မွန္ကန္စြာ ေျပာဆိုျခင္းl ေကာင္းစြာ ေျပာဆိုျခင္း။

*သမၼာကမၼႏၲ = မွန္ကန္စြာ လုပ္ကိုင္ျခင္းl ေကာင္းစြာလုပ္ကိုင္ျခင္း။

*သမၼာအာဇီဝ = မွန္ကန္စြာ အသက္ေမြးျခင္းl ေကာင္းစြာအသက္ေမြးျခင္း။

*သမၼာဝါယာမ= မွန္ကန္စြာ အားထုတ္ႀကိဳးစားျခင္းl ေကာင္းစြာ အားထုတ္ႀကိဳးစားျခင္း။

*သမၼာသတိ = မွန္ကန္စြာ ေအာက္ေမ့ျခင္းl ေကာင္းစြာ ေအာက္ေမ့ျခင္း။

*သမၼာသမာဓိ= မွန္ကန္စြာ တည္ႀကည္ျခင္းl ေကာင္းစြာ တည္ႀကည္ျခင္း။

ဟူေသာ အက်င့္ျမတ္ ၈-ပါး ပင္ ျဖစ္သည္။

ဤ အက်င့္ရွစ္ပါးသည္ကား ခ်မ္းသာစံအက်င့္ ဟူေသာ အစြန္းတစ္ဘက္ နွင့္ ဆင္းရဲခံအက်င့္ ဟူေသာ အစြန္း တစ္ဘက္တို႔မွ တသီးတျခားလြတ္ကင္းလ်က္ မည္သည့္ဘက္ကိုမ်ွ မေရာက္ေသာေႀကာင့္ ယင္းအက်င့္ျမတ္၈-ပါး ကို အလယ္လမ္းအက်င့္ = မဇၩိမပဋိပဒါ ဟုေဟာ္ေတာ္မူသည္။

တစ္နည္းအားျဖင့္ ခ်မ္းသာစံအက်င့္သည္ အမွန္မသိမႈ= ေမာဟအေျခခံသည့္ တြယ္တာတပ္မက္မႈ= ေလာဘ အစြန္းတစ္ဘက္ျဖစ္သည္။

ဆင္းရဲခံအက်င့္သည္ အမွန္မသိမႈ = ေမာဟ အေျခခံသည့္ ႀကမ္းတမ္းျပစ္မွားမႈ = ေဒါသ အစြန္းတစ္ဘက္ျဖစ္သည္။

အက်င့္ျမတ္၈-ပါးသည္ကား ေမာဟ-ေလာဘ , ေမာဟ-ေဒါသ အစြန္း ၂-ဘက္တို႔မွ တသီးတျခားလြတ္ကင္းသည့္ မေတြမေဝ အမွန္သိမႈ=အေမာဟ , မတပ္မက္မႈ=အေလာဘ, မျပစ္မားမူ=အေဒါသ တို႔ပါဝင္သည့္ အက်င့္ျဖစ္ေသာေႀကာင့္ ယင္းအက်င့္ျမတ္ ၈-ပါးကို အလယ္လမ္းအက်င့္=မဇၩိမပဋိပဒါဟုေဟာေတာ္မူသည္။

တစ္နည္းအားျဖင့္ ခ်မ္းသာစံအက်င့္ကို က်င့္သူတို႔သည္ ခ်မ္းသာ၌ သာယာတပ္မက္၍ ဘဝသံသရာ တည္ျမဲမႈ ကို စြဲယူႀကသည္။ သႆတဝါဒ ဟူေသာ အစြန္းတစ္ဘက္သို႔ ေရာက္ေနႀကသည္။

ဆင္းရဲခံအက်င့္ျမတ္ကို က်င့္သူတို႔သည္ ႀကမ္းတမ္းျပစ္မွား၍ ဘဝသံသရာ ျပတ္စဲမႈကို စြဲယူႀကသည္။
ဥေစၦဒဝါဒ ဟူေသာ အစြန္းတစ္ဘက္သို႔ ေရာက္ေနႀကသည္။

အက်င့္ျမတ္ ၈-ပါးသည္ကား ယင္းအစြန္းနွစ္ဘက္မွ လြတ္ကင္း၍ မည္သည့္အစြန္းဘက္သို႔မ်ွ မက်ေရာက္ေသာေႀကာင့္ ယင္းအက်က့္ျမတ္ ၈-ပါးကို အလယ္လမ္းအက်င့္=မဇၩိမပဋိပဒါ ဟု ေဟာေတာ္မူသည္။

(ဆက္လက္ကူးယူေဖၚျပပါမည္