
သဒၶါ၊ ပညာ၊ သမာ၊ ဝီရ ေစာင္းႏွယ္ညွိေလာ့
●●●●●●●●●●●●●●●●●●●●●●●●
"သဒၶါ ပညာ သမာ ၀ီရိ
ေစာင္းႏွွယ္ညႇိေလာ့"
ဤစာသားေလးကား မန္လည္ဆရာေတာ္ႀကီး၏ မဃေဒ၀လကၤာသစ္ စာအုပ္တြင္ ပါရွိသည့္ စာသားေလးျဖစ္၏။ ဗုဒၶဓမၼကုိ အေျခခံ စပ္ဆုိထားသည့္ စာစုေလးလည္း ျဖစ္၏။
ဤစာစုအျပည့္အစုံမွာ
"သဒၶါ ပညာ၊ သမာ ၀ီရိ၊
ေစာင္းႏွယ္ညႇိေလာ့၊
ေလာကီဓမၼတာ၊ လူတုိ႔မွာလွ်င္၊
သဒၶါမဆြန္႔၊ ကြန္႔၍ၿဖိဳး၀ွန္၊
ဉာဏ္မလြန္ႏွင့္၊ သားမြန္လိမၼာ၊
ဤအရာ၌၊ ပညာမဘက္၊
သဒၶါထက္က၊ နက္၏ဆင္းရဲ၊
အၿမဲမွန္စြာ၊ သဒၶါႏု႔ံဆြန္႔၊
တြန္႔၍ဉာဏ္ကြန္၊ ပညာလြန္ေသာ္၊
၀ကႍေကာက္က်စ္၊ က်ိဳးမျဖစ္ဘူး၊
စင္စစ္ထုိၿပီး၊ သမာဓိမ်ား၊
ပ်င္းရိပြား၏၊ အားထုတ္လြန္က၊
ျပန္႔တတ္စြရွင္၊
၀ီရိဆုိး၊ ညဥ္႔ကုိႏုိးမူ၊
သူခုိးျဖစ္တတ္၊ ဟူတုံလတ္၏၊
မျပတ္စိတ္က၊ သတိမေလာ့၊
ညီမွ်ေသာ္သာ၊ က်ိဳးထင္ရာခဲ့"
(မဃေဒ၀လကၤာသစ္၊ ပုိဒ္၊ ၁၉၂၊ ႏွာ ၁၂၃)
ဟူ၍ျဖစ္၏။
ဆရာေတာ္ႀကီး၏ ဤလကၤာေလးကား ဘုရားေဟာတရားကုိ ကဗ်ာလကၤာအျဖစ္ ျပန္လည္တင္ျပထားျခင္း ျဖစ္၏။ ေလာကသားတုိ႔၏ ပစၥဳပၸန္ ေကာင္းက်ိဳး၊ သံသရာေကာင္းက်ိဳးကုိ ရည္ညြန္းေဟာၾကားထားသည့္ ျမတ္ဗုဒၶ၏ ဤဓမၼသည္ မည္သည့္အရာမဆုိ အစြန္းမေရာက္ၾကရန္ သတိေပးစကား ေျပာၾကားေနသကဲ့သုိ႔ ျဖစ္၏။
တစ္စုံတစ္ခုကုိ ျပဳလုပ္သည့္အခါ တစ္ခုတည္းကုိသာ စဲြကုိင္ၿပီး မလုပ္မိၾကရန္ႏွင့္ မွ်မွ်တတျဖစ္ေစရန္၊ တစ္ဘက္က အားေကာင္းၿပီး တစ္ဘက္မွာ အားနည္းေနမႈ မျဖစ္ေစဘဲ ႏွစ္ဘက္ညီမွ်ေစရန္ ဆင္ျခင္လုပ္ကုိင္သင့္ေၾကာင္း ညႊန္ၾကားမႈေပးထား၏။
ဤဓမၼတြင္ ႏွစ္ဘက္ညီေနရမည့္ တရားႏွစ္စုံရွိေၾကာင္း ေဖာ္ျပထား၏။ သဒၶါ ပညာ ညီညြတ္မွ်တေစမႈႏွင့္ သမာဓိ ၀ီရိယ ညီမွ်ေနမႈဟူေသာ ႏွစ္ဘက္ညီတရား ႏွစ္စုံကုိ ေဟာၾကားေပးထား၏။ ထုိတရားမ်ားကုိ ညီမွ်ေစရန္ သတိတရားသည္ အခ်ဳပ္ျဖစ္ေၾကာင္းလည္း ထုတ္ေဖာ္ျပသေတာ္မူ၏။
ဤသဒၶါ၊ ပညာ၊ ၀ီရိယ၊ သတိ၊ သမာဓိဟူေသာ တရားငါးကုိ အဘိဓမၼာတြင္ ဣေျႏၵငါးပါးအျဖစ္ျဖင့္လည္းေကာင္း၊ ဗလ (ဗုိလ္)ငါးပါး အျဖစ္ျဖင့္လည္းေကာင္း ေဖာ္ျပကာ ေဗာဓိပကၡိယတရားမ်ားတြင္ ထည့္သြင္းထား၏။ ေဗာဓိဉာဏ္ကုိ ရရာရေၾကာင္း အေထာက္အကူျပဳ တရားမ်ားအျဖစ္ ဖြင့္ျပထား၏။
ေဗာဓိဉာဏ္ဟူသည္ သစၥာေလးပါးကုိ သိေၾကာင္းတရားျဖစ္သျဖင့္ ဤတရားမ်ားကုိ လက္ကုိင္ထားၿပီး မွန္ကန္စြာ လုိက္နာက်င့္သုံးႏုိင္ပါလွ်င္ ေလာကီအက်ိဳးမ်ားသာမက
ေလာကုတၱရာအက်ိဳးမ်ားအထိ ရရွိႏုိင္ေစမည္သာ ျဖစ္ပါ၏။ သုိ႔ေသာ္ တစ္ခုခုလြန္ကဲသြားပါကလည္း အစြန္းေရာက္ကာ လမ္းလဲြသြားတတ္ေၾကာင္း သတိျပဳသင့္၏။ ထုိ႔ေၾကာင့္ ထုိတရားမ်ားကုိ ညီမွ်ေစရန္ အားထုတ္ရမည္ျဖစ္၏။
မည္မွ်အထိ ညီမွ်ရန္လုိသနည္းဆုိေသာ္ ေစာင္းႀကိဳးကဲ့သုိ႔ ညီရန္လုိ၏ဟုဆုိ၏။
ေစာင္းႀကိဳးမညီပါက ေစာင္းသံသည္လည္း ေကာင္းမြန္စြာ ထြက္ေပၚမလာႏုိင္သကဲ့သုိ႔ သဒၶါႏွင့္ ပညာ၊ သမာဓိႏွင့္ ၀ီရယအတဲြမ်ား မညီပါကလည္း ေကာင္းက်ိဳးမ်ား အျပည့္အ၀ အစစ္အမွန္ မရွိႏုိင္ဘဲ ရွိတတ္၏။ ထုိ႔ေၾကာင့္ ေစာင္းႀကိဳးကုိ ညီေအာင္ညႇိသကဲ့သုိ႔ သဒၶါပညာ၊ သမာဓိ၀ီရိယတုိ႔ကုိလည္း ညီေအာင္ညွိေပးရ၏။ ထုိတရားမ်ားညီမွ်ေစရန္ သတိတရားျဖင့္ ညႇိေပးရ၏။ ထိမ္းေပးရ၏။ တည့္ေပးရ၏။ သတိဟူသည္ကား ပုိသည္မရွိ လုိသည္သာ ျဖစ္၍ သတိမရွိဘဲ မည္သည့္အရာမွ် မွန္ကန္တည့္မတ္ႏုိင္မည္ မဟုတ္ေပ။
မွန္၏။ အတဲြညီမွ အက်ိဳးရ၏ဆုိသကဲ့သုိ႔ သဒၶါႏွင့္ ပညာအတဲြသည္လည္း ညီမွ်ရ၏။ ညီမွ်မွသာ မွန္ကန္သည့္ အက်ိဳးကုိျဖစ္ေစမည္ ျဖစ္၏။ ဤ၌ သဒၶါသည္ ယုံၾကည္မႈျဖစ္ၿပီး ရတနာသုံးပါးႏွင့္ ကံကံ၏အက်ိဳးကုိ ယုံၾကည္မႈျဖစ္၏။ ပညာသည္ကား စူးစမ္းဆင္ျခင္ျခင္း ျဖစ္ၿပီး အေၾကာင္းအက်ိဳး အေကာင္းအဆုိးကုိ ခဲြျခားေ၀ဘန္ စိစစ္ေပး၏။ ဤႏွစ္ပါးတြင္ တပါးပါးက အားေကာင္းသြားလွ်င္ အစြန္းေရာက္သြားတတ္၏။
သဒၶါဟူသည့္ ယုံၾကည္မႈအားေကာင္းၿပီး ဆင္ျခင္တတ္သည့္ ပညာအားနည္းပါက အလဲြကုိးကြယ္မိတတ္၏။ ကုိးကြယ္သင့္ မကုိးကြယ္သင့္ မစဥ္းစားဘဲ သူမ်ားေယာင္သည့္အတုိင္း လုိက္ေယာင္မိတတ္၏။
မည္သူက မည္ကဲ့သို႔ျဖစ္သည္၊ မည္ကဲ့သုိ႔ စြမ္းသည္စသည္ျဖင့္ ေျပာလာလွ်င္ မွန္မမွန္ မစဥ္းစားေတာ့ဘဲ အျပည့္အ၀ ယုံၾကည္ကုိးကြယ္မိတတ္၏။ ေနာင္မွ ဖြတ္ထြက္မွ ေတာင္ပုိ႔မွန္း သိၾကရသည့္ အျဖစ္မ်ားလည္း ေတြ႕ႀကဳံၾကဖူးမည္ ျဖစ္၏။ ပညာမပါဘဲ သဒၶါခ်ည္းအားေကာင္းသြားလွ်င္ ထုိသုိ႔ျဖစ္တတ္၏။
ယုံၾကည္မႈဟူသည္ကလည္း အခက္သားပင္။ ယုံမိၿပီဆုိလွ်င္ ဇြတ္မွိတ္ၿပီး ယုံမိတတ္ၾက၏။ ပညာဉာဏ္အားနည္းၿပီး အစဲြတရားႀကီးသူမ်ားျဖစ္လွ်င္ ပုိ၍ပင္ ယုံၾကည္မႈ အားေကာင္းတတ္၏။ ထုိသူမ်ားသည္ ယုံၾကည္မိလွ်င္ အျပည့္အ၀ ယုံၾကည္မိတတ္ၾကသျဖင့္ မ်က္ကန္းယုံၾကည္မႈဟုပင္ ေျပာရေလာက္ေအာင္ ျဖစ္တတ္၏။
မ်က္ေမွာက္ေခတ္တြင္ ထုိသုိ႔ ပညာအားနည္းၿပီး သဒၶါအားေကာင္းသူမ်ားကုိ အေျမာက္အမ်ား ေတြ႕ေနရ၏။ အထူးသျဖင့္ ျမန္မာဗုဒၶဘာသာ အမ်ားစုသည္ ထုိသုိ႔ျဖစ္ေန၏။ အားကုိးရာအစစ္ကုိ ပယ္ၿပီး ေရလုိက္လဲြေနၾကသည္ကုိ ေတြ႕ရ၏။ ဘုရားကေအာက္ ေမ်ာက္ကအထက္ဆုိသကဲ့သုိ႔ အိမ္တြင္ ဘုရားစင္ထက္ နတ္စင္က ေတာက္ပေန၏။ ပန္းသစ္သီး အရက္တုိ႔ျဖင့္ ေ၀ဆာေန၏။
ရတနာသုံးပါးထက္ အတြင္းအျပင္နတ္မ်ားကုိ ပုိ၍ယုံၾကည္မႈ၊ အားကုိးမႈျဖစ္ေနၾက၏။ သဒၶါတရားသည္ တစ္လဲြအားေကာင္းေနၾက၏။ မိမိတုိ႔လုပ္ရပ္သည္ သဘာ၀က်မက်၊ ယုတၱိရွိမရွိ၊ မွန္မမွန္ မစဥ္းစားမိၾကဘဲ ဇြတ္အတင္း ယုံၾကည္ေနမိၾကေတာ့၏။
ပညာအားနည္းၿပီး သဒၶါအားေကာင္းေနမႈက အလဲြေတြကုိ ကုိးကြယ္မိေစေလေတာ့၏။ အခ်ိဳ႕ဆုိလွ်င္ ရတနာသုံးပါးထက္ ဘုိးေတာ္၊ ဘြားေတာ္၊ မယ္ေတာ္၊ အေသထြက္၊ အရွင္ထြက္၊ ေဗဒင္ယၾတာ၊ ဓာတ္ရုိက္ဓာတ္ဆင္ ဂုိဏ္းဆရာမ်ားအထိ ကုိးကြယ္အားကုိးရာမ်ား အျဖစ္ အားကုိးတႀကီး ယုံၾကည္လာေနၾက၏။
တစ္ဘ၀တစ္ႏွစ္စာ အဆင္ေျပေစရန္ ဘုရားပစ္၊ တရားပစ္၊ သံဃာပစ္ၿပီး သံသရာႏွစ္ေစမည့္ အရာမ်ားေနာက္ကုိ ပညာမပါသည့္ ယုံၾကည္မႈျဖင့္ အားကုိးတႀကီး လုိက္ေနၾက၏။ ထုိသုိ႔ အလဲြကုိးကြယ္မိၾကသျဖင့္လည္း ေနာင္ဘ၀မဆုိထားဘိ ယခုဘ၀တြင္ပင္ အမွားမ်ား၊ ဒုကၡမ်ားႏွင့္ ႀကံဳေတြ႕ေနၾကသည္ကုိလည္း ေတြ႕ေနရ၏။
နတ္ကေတာ္ရုိက္လုိ႔၊ ဘုိးေတာ္ကုိင္လုိ႔၊ ေဗဒင္ဆရာ ေမႊလုိ႔စသည္ျဖင့္ ဒုကၡေရာက္ခဲ့ၾကသူမ်ားလည္း အမ်ားအျပားပင္ျဖစ္၏။ ပညာအားနည္းၿပီး ယုံၾကည္မႈအားေကာင္းၾကသျဖင့္ ဆရာအလဲြကုိ ကုိးကြယ္မိၾက၏။ ဆရာတစ္ပါး လဲြေခ်ာ္သြားက တပည့္အမ်ား အပါယ္လား၏ဟု ဆုိသကဲ့သုိ႔ ဆရာအမွားေၾကာင့္ သံသရာအထိ ဒုကၡေတြျဖစ္ခဲ့ၾက၏။ ဤသည္မွာ သဒၶါဟူသည့္ ယုံၾကည္မႈအားေကာင္းၿပီး ပညာအားနည္းေသာေၾကာင့္ျဖစ္၏။
အခ်ိဳ႕ကား ပညာအားေကာင္းၾက၏။ ပညာအားေကာင္းသျဖင့္ အရာရာမွာ ေတြးေတာဆင္ျခင္ေနသည္သာ မ်ားေန၏။ ေ၀ဖန္ေျပာဆုိမႈမ်ားႏွင့္သာ အခ်ိန္ကုန္ေန၏။ လက္ေတြ႕မလုပ္ျဖစ္ဘဲ ဒႆနဆန္ဆန္ အေတြးမ်ားျဖင့္သာ ဟုိလုိလုိဒီလုိလုိ ျဖစ္ေနတတ္ၾက၏။
တစ္ခါတစ္ရံ
"ကုသုိလ္ေကာင္းမႈဆုိတာ
လုပ္စရာမလုိပါဘူး၊ စိတ္ထဲရွိရင္ ၿပီးတာပဲ"ဟု
ေျပာတတ္ၾက၊ ဆင္ျခင္ေပးတတ္ၾက၏။
ပညာအားေကာင္းသျဖင့္ ေကာက္က်စ္စဥ္းလဲမႈမ်ားလည္း ျဖစ္ေစၾက၏။ သဒၶါအားနည္းျပီး ပညာအားေကာင္းသျဖင့္ မည္သည့္အရာ၊ မည္သည့္ပုဂၢိဳလ္ကုိ ၾကည့္ၾကည့္ ေ၀ဖန္အၾကည့္၊ အဆုိးျမင္ အၾကည့္မ်ားကသာ ဦးေဆာင္ေနကာ မေကာင္းသည့္ဘက္ကုိသာ ဦးတည္ေနမိတတ္ၾက၏။
ထုိ႔ေၾကာင့္ သဒၶါအားနည္းၿပီး ပညာအားေကာင္းလ်င္လည္း စဥ္းလဲေကာက္က်စ္တတ္၏ဟု ဆုိျခင္းျဖစ္၏။ ႏြားႏုိ႔ပုိ႔သည့္ကုလားႀကီး ႏြားႏုိ႔လွဴသကဲ့သုိ႔
ျဖစ္မိတတ္ၾက၏။
ကုလားၾကီးသည္ ႏြားႏုိ႔ပုိ႔သြားစဥ္ စက္ဘီးေမွာက္ၿပီး ႏြားႏုိ႔အုိးႀကီးပါ ေျမျပင္ေပၚက်ေမွာက္သြား၏။ ထုိအခါမွ ႏြားႏုိ႔ပုိ႔ကုလားႀကီးက
"ေမွာက္သြားသည့္ ႏြားႏုိ႔အုိး
ေရႊတိဂုံဘုရားအား လွဴပါ၏"ဟု
ဆုိကာ လွဴလုိက္ေလသတဲ့..။
စဥ္းစားၾကည့္ေစခ်င္၏။ ကုလား၏ ႏြားႏုိ႔အလွဴသည္ ကုသုိလ္ျဖစ္မျဖစ္။ တစ္ခါတစ္ရံ ယုံၾကည္မႈအားနည္းၿပီး စူးစမ္းဆင္ျခင္မႈ အားေကာင္းလွ်င္ ကုလားႀကီး ႏြားႏုိ႔လွဴသကဲ့သုိ႔ ျဖစ္တတ္၏။ ဆုိလုိသည္မွာ သဒၶါအားနည္းၿပီး ပညာအားေကာင္းလွ်င္လည္း လမ္းလဲြၿပီး အစြန္းေရာက္တတ္ေၾကာင္း ဆုိလုိရင္းျဖစ္၏။
ထုိ႔ေၾကာင့္ ေလာကီေကာင္းက်ိဳး၊ ေလာကုတၱရာ ေကာင္းက်ိဳး
အမွန္ျဖစ္လုိလွ်င္ သဒၶါႏွင့္ပညာ ညီမွ်ရန္လုိေၾကာင္း ဆုိျခင္းျဖစ္၏။ တစ္ခုခုအားေကာင္းသြားလွ်င္ အစြန္းေရာက္တတ္သျဖင့္ ႏွစ္ဘက္ညီရန္ လုိေၾကာင္း ေဟာေတာ္မူျခင္းျဖစ္၏။ ထုိတရားႏွစ္ခု ညီမွ်ရန္အတြက္ကား ၾကားမွသတိတရားက ထိန္းေပးရ၏။
သဒၶါအားေကာင္းၿပီး ပညာအားနည္းေနလွ်င္ ပညာအားေကာင္းလာေစရန္၊ ပညာအားေကာင္းၿပီး သဒၶါအားနည္းေနလွ်င္ သဒၶါအားေကာင္းလာေစရန္ သတိတရားျဖင့္ခ်ိန္ကာ ထုိတရားႏွစ္ခု ညီမွ်ေအာင္ ျပဳလုပ္ေပးရ၏။ ဤကား သဒၶါပညာ ႏွစ္ပါးညီရာညီေၾကာင္း ႏွစ္ဘက္ညီတရား တစ္ခုျဖစ္၏။
ထုိ႔အတူပင္။ သမာဓိႏွင့္ ၀ီရိယအတြဲလည္း ညီရန္လုိအပ္လွ၏။
သမာဓိဟူသည္ တည္ၾကည္ျခင္းျဖစ္ၿပီး ၀ိရီယကား လုံ႔လအားထုတ္မႈျဖစ္၏။ သမာဓိသည္ ပ်င္းရိျခင္း ေကာသဇၨ၏ ဘက္ေတာ္သားျဖစ္ျခင္းေၾကာင့္ သမာဓိအားေကာင္းၿပီး ၀ီရိယ အားနည္းေနလွ်င္ စိတ္အစဥ္ကုိ ပ်င္းရိျခင္း ေကာသဇၨတရားက လႊမ္းမုိးဖိစီးသြားတတ္၏။
ဤအတူ ၀ီရိယသည္လည္း စိတ္ပ်ံ႕လြင္မႈ ဥဒၶစၥ၏ အသင္းအပင္း ဘက္ေတာ္သားျဖစ္သျဖင့္ ၀ီရိယအားေကာင္းၿပီး သမာဓိအားနည္းေနလွ်င္ စိတ္အစဥ္ကုိ ပ်ံ႕လြင့္မႈ ဥဒၶစၥတရားက လႊမ္းမုိးဖိစီးတတ္၏။
ထုိ႔ေၾကာင့္
"သမာဓိလြန္ေသာ္ ေကာသဇၨ၊
၀ီရိယလြန္ေသာ္ ဥဒၶစၥ" ဟု ဆုိျခင္းျဖစ္၏။
သမာဓိကုိ ၀ီရိယႏွင့္ ယွဥ္တဲြေပးလုိက္ေသာ္ ယင္းသမာဓိသည္ ပ်င္းရိျခင္း ေကာသဇၨသုိ႔ က်ေရာက္ရန္ အခြင့္မရႏုိင္၊ ၀ီရိယကုိ သမာဓိႏွင့္ ယွဥ္စပ္ေပးလုိက္ေသာ္ ယင္း၀ီရိယသည္ စိတ္ပ်ံ႕လြင့္ျခင္း ဥဒၶစၥုသို႔ က်ေရာက္ရန္ အခြင့္မရႏုိင္ေတာ့ေပ။ ထုိသုိ႔ သမာဓိ ၀ီရိယ ညီမွ်ေနပါက အစြန္းေရာက္မႈ မရွိေတာ့ဘဲ ေကာင္းက်ိဳးကုိသာ ျဖစ္ေစႏုိင္ေပ၏။ ထုိတရားမ်ားညီမွ်ရန္အတြက္ သတိကပင္ ထိန္းသိမ္းေပးရမည္ျဖစ္၏။
စင္စစ္ ဤသဒၶါ၊ ပညာ၊ သတိ၊ သမာဓိ၊ ၀ီရိယဟူေသာ ဣေျႏၵငါးပါးသည္ ဘာ၀နာတရားအားထုတ္ ေနသည့္သူမ်ားအတြက္ မျဖစ္မေန ညီညြတ္ေနရမည့္ တရားမ်ားျဖစ္၏။ တရားအားထုတ္စဥ္သာ မဟုတ္ ေလာကီအလုပ္မ်ားတြင္ အမွားနည္းၿပီး အက်ိဳးျဖစ္ထြန္းကာ အစြန္းမေရာက္ေစရန္ အတြက္လည္း ဤတရားမ်ား၏ ညီညြတ္မႈက အေထာက္အပံ့ျပဳေပးေန၏။
သဒၶါႏွင့္ပညာ၊ သမာဓိႏွင့္ ၀ီရိယကုိ အတြဲညီစြာ မွ်မွ်တတ က်င့္သုံးႏုိင္လွ်င္ မိမိတုိ႔ အလုိရွိသည့္ ေလာကီေလာကုတ္ ေကာင္းက်ိဳးမ်ားကုိသာ
ျဖစ္ေစႏုိင္ေပ၏။ ထုိအတဲြမ်ား ညီညြတ္မႈ၏ အခ်ဳပ္ကား သတိတရားပင္ျဖစ္ပါ၏။ သတိသည္ကား သဒၶါႏွင့္ပညာ၊ သမာဓိႏွင့္၀ီရိယ ညီမွ်ေရးအတြက္ အခါခပ္သိမ္း အၿမဲတမ္း အလုိရွိအပ္ေသာ တရားျဖစ္၏။ သတိတရားသည္ အခါခပ္သိမ္း ေနရာတုိင္းတြင္ အားေကာင္းမွသာလွ်င္ သင့္ျမတ္လွေပ၏။
"သဒၶါ ပညာ၊ သမာ ၀ီရိ၊
ေစာင္းႏွယ္ညႇိေလာ့၊
ေလာကီဓမၼတာ၊ လူတုိ႔မွာလွ်င္၊
သဒၶါမဆြန္႔၊ ကြန္႔၍ၿဖိဳး၀ွန္၊
ဉာဏ္မလြန္ႏွင့္၊ သားမြန္လိမၼာ၊
ဤအရာ၌၊ ပညာမဘက္၊
သဒၶါထက္က၊ နက္၏ဆင္းရဲ၊
အၿမဲမွန္စြာ၊ သဒၶါႏု႔ံဆြန္႔၊
တြန္႔၍ဉာဏ္ကြန္၊ ပညာလြန္ေသာ္၊
၀ကႍေကာက္က်စ္၊ က်ိဳးမျဖစ္ဘူး၊
စင္စစ္ထုိၿပီး၊ သမာဓိမ်ား၊
ပ်င္းရိပြား၏၊ အားထုတ္လြန္က၊
ျပန္႔တတ္စြရွင္၊
၀ီရိဆုိး၊ ညဥ္႔ကုိႏုိးမူ၊
သူခုိးျဖစ္တတ္၊ ဟူတုံလတ္၏၊
မျပတ္စိတ္က၊ သတိမေလာ့၊
ညီမွ်ေသာ္သာ၊ က်ိဳးထင္ရာခဲ့"
(မဃေဒ၀လကၤာသစ္၊ ပုိဒ္၊ ၁၉၂၊ ႏွာ ၁၂၃)
ဟူ၍ျဖစ္၏။
ဆရာေတာ္ႀကီး၏ ဤလကၤာေလးကား ဘုရားေဟာတရားကုိ ကဗ်ာလကၤာအျဖစ္ ျပန္လည္တင္ျပထားျခင္း ျဖစ္၏။ ေလာကသားတုိ႔၏ ပစၥဳပၸန္ ေကာင္းက်ိဳး၊ သံသရာေကာင္းက်ိဳးကုိ ရည္ညြန္းေဟာၾကားထားသည့္ ျမတ္ဗုဒၶ၏ ဤဓမၼသည္ မည္သည့္အရာမဆုိ အစြန္းမေရာက္ၾကရန္ သတိေပးစကား ေျပာၾကားေနသကဲ့သုိ႔ ျဖစ္၏။
တစ္စုံတစ္ခုကုိ ျပဳလုပ္သည့္အခါ တစ္ခုတည္းကုိသာ စဲြကုိင္ၿပီး မလုပ္မိၾကရန္ႏွင့္ မွ်မွ်တတျဖစ္ေစရန္၊ တစ္ဘက္က အားေကာင္းၿပီး တစ္ဘက္မွာ အားနည္းေနမႈ မျဖစ္ေစဘဲ ႏွစ္ဘက္ညီမွ်ေစရန္ ဆင္ျခင္လုပ္ကုိင္သင့္ေၾကာင္း ညႊန္ၾကားမႈေပးထား၏။
ဤဓမၼတြင္ ႏွစ္ဘက္ညီေနရမည့္ တရားႏွစ္စုံရွိေၾကာင္း ေဖာ္ျပထား၏။ သဒၶါ ပညာ ညီညြတ္မွ်တေစမႈႏွင့္ သမာဓိ ၀ီရိယ ညီမွ်ေနမႈဟူေသာ ႏွစ္ဘက္ညီတရား ႏွစ္စုံကုိ ေဟာၾကားေပးထား၏။ ထုိတရားမ်ားကုိ ညီမွ်ေစရန္ သတိတရားသည္ အခ်ဳပ္ျဖစ္ေၾကာင္းလည္း ထုတ္ေဖာ္ျပသေတာ္မူ၏။
ဤသဒၶါ၊ ပညာ၊ ၀ီရိယ၊ သတိ၊ သမာဓိဟူေသာ တရားငါးကုိ အဘိဓမၼာတြင္ ဣေျႏၵငါးပါးအျဖစ္ျဖင့္လည္းေကာင္း၊ ဗလ (ဗုိလ္)ငါးပါး အျဖစ္ျဖင့္လည္းေကာင္း ေဖာ္ျပကာ ေဗာဓိပကၡိယတရားမ်ားတြင္ ထည့္သြင္းထား၏။ ေဗာဓိဉာဏ္ကုိ ရရာရေၾကာင္း အေထာက္အကူျပဳ တရားမ်ားအျဖစ္ ဖြင့္ျပထား၏။
ေဗာဓိဉာဏ္ဟူသည္ သစၥာေလးပါးကုိ သိေၾကာင္းတရားျဖစ္သျဖင့္ ဤတရားမ်ားကုိ လက္ကုိင္ထားၿပီး မွန္ကန္စြာ လုိက္နာက်င့္သုံးႏုိင္ပါလွ်င္ ေလာကီအက်ိဳးမ်ားသာမက
ေလာကုတၱရာအက်ိဳးမ်ားအထိ ရရွိႏုိင္ေစမည္သာ ျဖစ္ပါ၏။ သုိ႔ေသာ္ တစ္ခုခုလြန္ကဲသြားပါကလည္း အစြန္းေရာက္ကာ လမ္းလဲြသြားတတ္ေၾကာင္း သတိျပဳသင့္၏။ ထုိ႔ေၾကာင့္ ထုိတရားမ်ားကုိ ညီမွ်ေစရန္ အားထုတ္ရမည္ျဖစ္၏။
မည္မွ်အထိ ညီမွ်ရန္လုိသနည္းဆုိေသာ္ ေစာင္းႀကိဳးကဲ့သုိ႔ ညီရန္လုိ၏ဟုဆုိ၏။
ေစာင္းႀကိဳးမညီပါက ေစာင္းသံသည္လည္း ေကာင္းမြန္စြာ ထြက္ေပၚမလာႏုိင္သကဲ့သုိ႔ သဒၶါႏွင့္ ပညာ၊ သမာဓိႏွင့္ ၀ီရယအတဲြမ်ား မညီပါကလည္း ေကာင္းက်ိဳးမ်ား အျပည့္အ၀ အစစ္အမွန္ မရွိႏုိင္ဘဲ ရွိတတ္၏။ ထုိ႔ေၾကာင့္ ေစာင္းႀကိဳးကုိ ညီေအာင္ညႇိသကဲ့သုိ႔ သဒၶါပညာ၊ သမာဓိ၀ီရိယတုိ႔ကုိလည္း ညီေအာင္ညွိေပးရ၏။ ထုိတရားမ်ားညီမွ်ေစရန္ သတိတရားျဖင့္ ညႇိေပးရ၏။ ထိမ္းေပးရ၏။ တည့္ေပးရ၏။ သတိဟူသည္ကား ပုိသည္မရွိ လုိသည္သာ ျဖစ္၍ သတိမရွိဘဲ မည္သည့္အရာမွ် မွန္ကန္တည့္မတ္ႏုိင္မည္ မဟုတ္ေပ။
မွန္၏။ အတဲြညီမွ အက်ိဳးရ၏ဆုိသကဲ့သုိ႔ သဒၶါႏွင့္ ပညာအတဲြသည္လည္း ညီမွ်ရ၏။ ညီမွ်မွသာ မွန္ကန္သည့္ အက်ိဳးကုိျဖစ္ေစမည္ ျဖစ္၏။ ဤ၌ သဒၶါသည္ ယုံၾကည္မႈျဖစ္ၿပီး ရတနာသုံးပါးႏွင့္ ကံကံ၏အက်ိဳးကုိ ယုံၾကည္မႈျဖစ္၏။ ပညာသည္ကား စူးစမ္းဆင္ျခင္ျခင္း ျဖစ္ၿပီး အေၾကာင္းအက်ိဳး အေကာင္းအဆုိးကုိ ခဲြျခားေ၀ဘန္ စိစစ္ေပး၏။ ဤႏွစ္ပါးတြင္ တပါးပါးက အားေကာင္းသြားလွ်င္ အစြန္းေရာက္သြားတတ္၏။
သဒၶါဟူသည့္ ယုံၾကည္မႈအားေကာင္းၿပီး ဆင္ျခင္တတ္သည့္ ပညာအားနည္းပါက အလဲြကုိးကြယ္မိတတ္၏။ ကုိးကြယ္သင့္ မကုိးကြယ္သင့္ မစဥ္းစားဘဲ သူမ်ားေယာင္သည့္အတုိင္း လုိက္ေယာင္မိတတ္၏။
မည္သူက မည္ကဲ့သို႔ျဖစ္သည္၊ မည္ကဲ့သုိ႔ စြမ္းသည္စသည္ျဖင့္ ေျပာလာလွ်င္ မွန္မမွန္ မစဥ္းစားေတာ့ဘဲ အျပည့္အ၀ ယုံၾကည္ကုိးကြယ္မိတတ္၏။ ေနာင္မွ ဖြတ္ထြက္မွ ေတာင္ပုိ႔မွန္း သိၾကရသည့္ အျဖစ္မ်ားလည္း ေတြ႕ႀကဳံၾကဖူးမည္ ျဖစ္၏။ ပညာမပါဘဲ သဒၶါခ်ည္းအားေကာင္းသြားလွ်င္ ထုိသုိ႔ျဖစ္တတ္၏။
ယုံၾကည္မႈဟူသည္ကလည္း အခက္သားပင္။ ယုံမိၿပီဆုိလွ်င္ ဇြတ္မွိတ္ၿပီး ယုံမိတတ္ၾက၏။ ပညာဉာဏ္အားနည္းၿပီး အစဲြတရားႀကီးသူမ်ားျဖစ္လွ်င္ ပုိ၍ပင္ ယုံၾကည္မႈ အားေကာင္းတတ္၏။ ထုိသူမ်ားသည္ ယုံၾကည္မိလွ်င္ အျပည့္အ၀ ယုံၾကည္မိတတ္ၾကသျဖင့္ မ်က္ကန္းယုံၾကည္မႈဟုပင္ ေျပာရေလာက္ေအာင္ ျဖစ္တတ္၏။
မ်က္ေမွာက္ေခတ္တြင္ ထုိသုိ႔ ပညာအားနည္းၿပီး သဒၶါအားေကာင္းသူမ်ားကုိ အေျမာက္အမ်ား ေတြ႕ေနရ၏။ အထူးသျဖင့္ ျမန္မာဗုဒၶဘာသာ အမ်ားစုသည္ ထုိသုိ႔ျဖစ္ေန၏။ အားကုိးရာအစစ္ကုိ ပယ္ၿပီး ေရလုိက္လဲြေနၾကသည္ကုိ ေတြ႕ရ၏။ ဘုရားကေအာက္ ေမ်ာက္ကအထက္ဆုိသကဲ့သုိ႔ အိမ္တြင္ ဘုရားစင္ထက္ နတ္စင္က ေတာက္ပေန၏။ ပန္းသစ္သီး အရက္တုိ႔ျဖင့္ ေ၀ဆာေန၏။
ရတနာသုံးပါးထက္ အတြင္းအျပင္နတ္မ်ားကုိ ပုိ၍ယုံၾကည္မႈ၊ အားကုိးမႈျဖစ္ေနၾက၏။ သဒၶါတရားသည္ တစ္လဲြအားေကာင္းေနၾက၏။ မိမိတုိ႔လုပ္ရပ္သည္ သဘာ၀က်မက်၊ ယုတၱိရွိမရွိ၊ မွန္မမွန္ မစဥ္းစားမိၾကဘဲ ဇြတ္အတင္း ယုံၾကည္ေနမိၾကေတာ့၏။
ပညာအားနည္းၿပီး သဒၶါအားေကာင္းေနမႈက အလဲြေတြကုိ ကုိးကြယ္မိေစေလေတာ့၏။ အခ်ိဳ႕ဆုိလွ်င္ ရတနာသုံးပါးထက္ ဘုိးေတာ္၊ ဘြားေတာ္၊ မယ္ေတာ္၊ အေသထြက္၊ အရွင္ထြက္၊ ေဗဒင္ယၾတာ၊ ဓာတ္ရုိက္ဓာတ္ဆင္ ဂုိဏ္းဆရာမ်ားအထိ ကုိးကြယ္အားကုိးရာမ်ား အျဖစ္ အားကုိးတႀကီး ယုံၾကည္လာေနၾက၏။
တစ္ဘ၀တစ္ႏွစ္စာ အဆင္ေျပေစရန္ ဘုရားပစ္၊ တရားပစ္၊ သံဃာပစ္ၿပီး သံသရာႏွစ္ေစမည့္ အရာမ်ားေနာက္ကုိ ပညာမပါသည့္ ယုံၾကည္မႈျဖင့္ အားကုိးတႀကီး လုိက္ေနၾက၏။ ထုိသုိ႔ အလဲြကုိးကြယ္မိၾကသျဖင့္လည္း ေနာင္ဘ၀မဆုိထားဘိ ယခုဘ၀တြင္ပင္ အမွားမ်ား၊ ဒုကၡမ်ားႏွင့္ ႀကံဳေတြ႕ေနၾကသည္ကုိလည္း ေတြ႕ေနရ၏။
နတ္ကေတာ္ရုိက္လုိ႔၊ ဘုိးေတာ္ကုိင္လုိ႔၊ ေဗဒင္ဆရာ ေမႊလုိ႔စသည္ျဖင့္ ဒုကၡေရာက္ခဲ့ၾကသူမ်ားလည္း အမ်ားအျပားပင္ျဖစ္၏။ ပညာအားနည္းၿပီး ယုံၾကည္မႈအားေကာင္းၾကသျဖင့္ ဆရာအလဲြကုိ ကုိးကြယ္မိၾက၏။ ဆရာတစ္ပါး လဲြေခ်ာ္သြားက တပည့္အမ်ား အပါယ္လား၏ဟု ဆုိသကဲ့သုိ႔ ဆရာအမွားေၾကာင့္ သံသရာအထိ ဒုကၡေတြျဖစ္ခဲ့ၾက၏။ ဤသည္မွာ သဒၶါဟူသည့္ ယုံၾကည္မႈအားေကာင္းၿပီး ပညာအားနည္းေသာေၾကာင့္ျဖစ္၏။
အခ်ိဳ႕ကား ပညာအားေကာင္းၾက၏။ ပညာအားေကာင္းသျဖင့္ အရာရာမွာ ေတြးေတာဆင္ျခင္ေနသည္သာ မ်ားေန၏။ ေ၀ဖန္ေျပာဆုိမႈမ်ားႏွင့္သာ အခ်ိန္ကုန္ေန၏။ လက္ေတြ႕မလုပ္ျဖစ္ဘဲ ဒႆနဆန္ဆန္ အေတြးမ်ားျဖင့္သာ ဟုိလုိလုိဒီလုိလုိ ျဖစ္ေနတတ္ၾက၏။
တစ္ခါတစ္ရံ
"ကုသုိလ္ေကာင္းမႈဆုိတာ
လုပ္စရာမလုိပါဘူး၊ စိတ္ထဲရွိရင္ ၿပီးတာပဲ"ဟု
ေျပာတတ္ၾက၊ ဆင္ျခင္ေပးတတ္ၾက၏။
ပညာအားေကာင္းသျဖင့္ ေကာက္က်စ္စဥ္းလဲမႈမ်ားလည္း ျဖစ္ေစၾက၏။ သဒၶါအားနည္းျပီး ပညာအားေကာင္းသျဖင့္ မည္သည့္အရာ၊ မည္သည့္ပုဂၢိဳလ္ကုိ ၾကည့္ၾကည့္ ေ၀ဖန္အၾကည့္၊ အဆုိးျမင္ အၾကည့္မ်ားကသာ ဦးေဆာင္ေနကာ မေကာင္းသည့္ဘက္ကုိသာ ဦးတည္ေနမိတတ္ၾက၏။
ထုိ႔ေၾကာင့္ သဒၶါအားနည္းၿပီး ပညာအားေကာင္းလ်င္လည္း စဥ္းလဲေကာက္က်စ္တတ္၏ဟု ဆုိျခင္းျဖစ္၏။ ႏြားႏုိ႔ပုိ႔သည့္ကုလားႀကီး ႏြားႏုိ႔လွဴသကဲ့သုိ႔
ျဖစ္မိတတ္ၾက၏။
ကုလားၾကီးသည္ ႏြားႏုိ႔ပုိ႔သြားစဥ္ စက္ဘီးေမွာက္ၿပီး ႏြားႏုိ႔အုိးႀကီးပါ ေျမျပင္ေပၚက်ေမွာက္သြား၏။ ထုိအခါမွ ႏြားႏုိ႔ပုိ႔ကုလားႀကီးက
"ေမွာက္သြားသည့္ ႏြားႏုိ႔အုိး
ေရႊတိဂုံဘုရားအား လွဴပါ၏"ဟု
ဆုိကာ လွဴလုိက္ေလသတဲ့..။
စဥ္းစားၾကည့္ေစခ်င္၏။ ကုလား၏ ႏြားႏုိ႔အလွဴသည္ ကုသုိလ္ျဖစ္မျဖစ္။ တစ္ခါတစ္ရံ ယုံၾကည္မႈအားနည္းၿပီး စူးစမ္းဆင္ျခင္မႈ အားေကာင္းလွ်င္ ကုလားႀကီး ႏြားႏုိ႔လွဴသကဲ့သုိ႔ ျဖစ္တတ္၏။ ဆုိလုိသည္မွာ သဒၶါအားနည္းၿပီး ပညာအားေကာင္းလွ်င္လည္း လမ္းလဲြၿပီး အစြန္းေရာက္တတ္ေၾကာင္း ဆုိလုိရင္းျဖစ္၏။
ထုိ႔ေၾကာင့္ ေလာကီေကာင္းက်ိဳး၊ ေလာကုတၱရာ ေကာင္းက်ိဳး
အမွန္ျဖစ္လုိလွ်င္ သဒၶါႏွင့္ပညာ ညီမွ်ရန္လုိေၾကာင္း ဆုိျခင္းျဖစ္၏။ တစ္ခုခုအားေကာင္းသြားလွ်င္ အစြန္းေရာက္တတ္သျဖင့္ ႏွစ္ဘက္ညီရန္ လုိေၾကာင္း ေဟာေတာ္မူျခင္းျဖစ္၏။ ထုိတရားႏွစ္ခု ညီမွ်ရန္အတြက္ကား ၾကားမွသတိတရားက ထိန္းေပးရ၏။
သဒၶါအားေကာင္းၿပီး ပညာအားနည္းေနလွ်င္ ပညာအားေကာင္းလာေစရန္၊ ပညာအားေကာင္းၿပီး သဒၶါအားနည္းေနလွ်င္ သဒၶါအားေကာင္းလာေစရန္ သတိတရားျဖင့္ခ်ိန္ကာ ထုိတရားႏွစ္ခု ညီမွ်ေအာင္ ျပဳလုပ္ေပးရ၏။ ဤကား သဒၶါပညာ ႏွစ္ပါးညီရာညီေၾကာင္း ႏွစ္ဘက္ညီတရား တစ္ခုျဖစ္၏။
ထုိ႔အတူပင္။ သမာဓိႏွင့္ ၀ီရိယအတြဲလည္း ညီရန္လုိအပ္လွ၏။
သမာဓိဟူသည္ တည္ၾကည္ျခင္းျဖစ္ၿပီး ၀ိရီယကား လုံ႔လအားထုတ္မႈျဖစ္၏။ သမာဓိသည္ ပ်င္းရိျခင္း ေကာသဇၨ၏ ဘက္ေတာ္သားျဖစ္ျခင္းေၾကာင့္ သမာဓိအားေကာင္းၿပီး ၀ီရိယ အားနည္းေနလွ်င္ စိတ္အစဥ္ကုိ ပ်င္းရိျခင္း ေကာသဇၨတရားက လႊမ္းမုိးဖိစီးသြားတတ္၏။
ဤအတူ ၀ီရိယသည္လည္း စိတ္ပ်ံ႕လြင္မႈ ဥဒၶစၥ၏ အသင္းအပင္း ဘက္ေတာ္သားျဖစ္သျဖင့္ ၀ီရိယအားေကာင္းၿပီး သမာဓိအားနည္းေနလွ်င္ စိတ္အစဥ္ကုိ ပ်ံ႕လြင့္မႈ ဥဒၶစၥတရားက လႊမ္းမုိးဖိစီးတတ္၏။
ထုိ႔ေၾကာင့္
"သမာဓိလြန္ေသာ္ ေကာသဇၨ၊
၀ီရိယလြန္ေသာ္ ဥဒၶစၥ" ဟု ဆုိျခင္းျဖစ္၏။
သမာဓိကုိ ၀ီရိယႏွင့္ ယွဥ္တဲြေပးလုိက္ေသာ္ ယင္းသမာဓိသည္ ပ်င္းရိျခင္း ေကာသဇၨသုိ႔ က်ေရာက္ရန္ အခြင့္မရႏုိင္၊ ၀ီရိယကုိ သမာဓိႏွင့္ ယွဥ္စပ္ေပးလုိက္ေသာ္ ယင္း၀ီရိယသည္ စိတ္ပ်ံ႕လြင့္ျခင္း ဥဒၶစၥုသို႔ က်ေရာက္ရန္ အခြင့္မရႏုိင္ေတာ့ေပ။ ထုိသုိ႔ သမာဓိ ၀ီရိယ ညီမွ်ေနပါက အစြန္းေရာက္မႈ မရွိေတာ့ဘဲ ေကာင္းက်ိဳးကုိသာ ျဖစ္ေစႏုိင္ေပ၏။ ထုိတရားမ်ားညီမွ်ရန္အတြက္ သတိကပင္ ထိန္းသိမ္းေပးရမည္ျဖစ္၏။
စင္စစ္ ဤသဒၶါ၊ ပညာ၊ သတိ၊ သမာဓိ၊ ၀ီရိယဟူေသာ ဣေျႏၵငါးပါးသည္ ဘာ၀နာတရားအားထုတ္ ေနသည့္သူမ်ားအတြက္ မျဖစ္မေန ညီညြတ္ေနရမည့္ တရားမ်ားျဖစ္၏။ တရားအားထုတ္စဥ္သာ မဟုတ္ ေလာကီအလုပ္မ်ားတြင္ အမွားနည္းၿပီး အက်ိဳးျဖစ္ထြန္းကာ အစြန္းမေရာက္ေစရန္ အတြက္လည္း ဤတရားမ်ား၏ ညီညြတ္မႈက အေထာက္အပံ့ျပဳေပးေန၏။
သဒၶါႏွင့္ပညာ၊ သမာဓိႏွင့္ ၀ီရိယကုိ အတြဲညီစြာ မွ်မွ်တတ က်င့္သုံးႏုိင္လွ်င္ မိမိတုိ႔ အလုိရွိသည့္ ေလာကီေလာကုတ္ ေကာင္းက်ိဳးမ်ားကုိသာ
ျဖစ္ေစႏုိင္ေပ၏။ ထုိအတဲြမ်ား ညီညြတ္မႈ၏ အခ်ဳပ္ကား သတိတရားပင္ျဖစ္ပါ၏။ သတိသည္ကား သဒၶါႏွင့္ပညာ၊ သမာဓိႏွင့္၀ီရိယ ညီမွ်ေရးအတြက္ အခါခပ္သိမ္း အၿမဲတမ္း အလုိရွိအပ္ေသာ တရားျဖစ္၏။ သတိတရားသည္ အခါခပ္သိမ္း ေနရာတုိင္းတြင္ အားေကာင္းမွသာလွ်င္ သင့္ျမတ္လွေပ၏။
ထုိ႔အတူ တည္ၾကည္မႈ သမာဓိအားေကာင္းၿပီး
ႀကိဳးစားအားထုတ္မႈ ၀ီရိယ အားနည္းပါက ပ်င္းရိတတ္ၿပီး ၀ီရိယအားေကာင္းၿပီး
သမာဓိ အားနည္းပါကလည္း ပ်ံ႕လြင့္တတ္၏။ ထုိ႔ေၾကာင့္ ထုိအတဲြမ်ားညီမွ်ေစရန္
ညႇိေပးသည့္ အရာကား သတိတရားသာျဖစ္ေသာေၾကာင့္ "ေစာင္းႀကိဳးပမာ ညီမွ်ရမည့္
သဒၶါ ပညာ သမာ ၀ီရိယ"တရားမ်ားကုိ
သတိတရားလက္ကုိင္းထားၿပီး ညီမွ်ေအာင္
ႀကိဳးစားသင့္လွေပသည္သာ ျဖစ္ပါေၾကာင္….။
ေမတၱာျဖင့္
မနာပဒါယီ အရွင္ဝိစိတၱ (ဒုိက္ဦး)
သဒၶါ ပညာ သမာ ၀ီရိယ"တရားမ်ားကုိ
သတိတရားလက္ကုိင္းထားၿပီး ညီမွ်ေအာင္
ႀကိဳးစားသင့္လွေပသည္သာ ျဖစ္ပါေၾကာင္….။
ေမတၱာျဖင့္
မနာပဒါယီ အရွင္ဝိစိတၱ (ဒုိက္ဦး)
No comments:
Post a Comment