က်န္ခဲ႔သည့္ ရက္ပိုင္းက က်ြန္ေတာ့္ ေမးလ္ (E.mail)တြင္ ေဖာ္ျပပါ စာတစ္ေစာင္ ေရာက္ရွိေနေၾကာင္းေတြ႕ရွိရပါသည္။
က်ြန္ေတာ္ အပါအ၀င္ "ပု မသိ၊ ပ မသိ" မိရိုးဖလာ ဗုဒၶဘာသာ၀င္အမ်ားစု ကား အဆန္းတၾကယ္ မျဖစ္ ျဖစ္ေအာင္ လုပ္ႀကံ ေျပာဆို ဖန္တီးလ်က္ရွိၾကပါ၏။
သို႔ေသာ္ အဆန္းတၾကယ္ ဆိုတိုင္း အံ့ၾသၾကည္ညိဳဖြယ္ မဟုတ္၊ မွန္ကန္ေသာ အဆန္းတၾကယ္ျဖစ္မွသာ အံၾသ ၾကည္ညိဳဖြယ္ ျဖစ္ပါ၏။
(သတိရမိတာေလးတစ္ခု ျဖတ္ေျပာလိုက္ရပါဦးမည္။ လူအေတာ္မ်ားမ်ားက"ဘုမသိ၊ဘမသိ"..ဟု ေျပာတတ္ၾကပါသည္။
အမွန္က.."ပုည-ကုသိုလ္ (ပု)"..မသိ၊
"ပါပ-အကုသိုလ္(ပ)"..မသိ " ဟု ဆိုလိုျခင္းျဖစ္ပါသျဖင့္ "ပု..မသိ၊ပ..မသိ" ဟု ေရးမွသာလွ်င္..အမွန္ဟု ေျပာလို ပါသည္။ ထားပါေတာ့။)
စင္စစ္ "ရဟႏၱာ" ဆိုသည္မွာ ဓမၼကိစၥ မွတစ္ပါး အမႈကိစၥ နည္းႏိုင္သမွ် နည္းေအာင္၊ ျဖစ္ႏိုင္လွ်င္ လံုး၀ မရွိေအာင္ က်င့္ႀကံ ေနထိုင္ေသာ ပုဂၢိဳလ္ ျမတ္မ်ိဳးသာျဖစ္ပါ၏။ ၀င့္၀ါ ပါ့လႊားမႈ မရွိ၊ ဂုဏ္ၿပိဳင္ဆိုင္မႈ မရွိ၊ သိုသိပ္လြန္းေသာ ပုဂၢိဳလ္ျမတ္မ်ိဳးသာျဖစ္ေပသည္။
ေထရ၀ါဒသာသနာေတာ္ႏွင့္ႀကံဳႀကိဳက္တုန္းကာလေလးတြင္
"ရဟႏၱာပုဂၢိဳလ္"တစ္ပါးေလာက္ျဖစ္ျဖစ္ ဖူးခ်င္လွသည့္ ခ်င္ျခင္း တပ္ေနသည္မွာၾကာလွပါၿပီ။
"ကိေလသာထူေျပာ၊တဏွာေတာမွာ ေန,ေန တဲ႔ အသင္မင္းႀကီး လို ပုထုဇဥ္အေနနဲ႕
ရဟႏၱာ မွန္း ဘယ္လိုလုပ္သိႏိုင္မွာလဲ" ဟူေသာ (ေကာသလသံယုတ္၊သတၱဇဋိလသုတ္)စကားေတာ္ကို ကၽြန္ေတာ္ၾကား ဖူးသည္။ "ေကာသလမင္းႀကီး" ကို" ဗုဒၶျမတ္စြာဘုရားရွင္" ကိုယ္ေတာ္တိုင္မိန္႔ၾကားဖူးထားသည့္ စကားေတာ္။
ထို စာေလးကိုဖတ္ၿပီးၿပီးျခင္း အားငယ္လိုက္ရသည္ ျဖစ္ျခင္း။
ဟုတ္ပါ့။
ျမန္မာႏိုင္ငံ ၊ ေထရ၀ါဒ ဗုဒၶ သာသနာ့ သမိုင္းတစ္ေလွ်ာက္တြင္ ေအာက္ပါ ရဟန္းသံဃာေတာ္ႀကီးမ်ား ေပၚထြန္းခဲ႔ဖူးပါသည္။
"ထြဋ္ေခါင္ဆရာေတာ္(၁၁၆၀-၁၂၄၂)"
"ဘုန္းေတာ္ႀကီး ဦးသီလ(၁၁၉၄-၁၂၆၉)"
"လယ္တီ ဆရာေတာ္(၁၂၀၈-၁၂၈၅)"
"သကၡ်ေတာင္ဆရာေတာ္(၁၂၃၃-၁၂၉၄)"
"မိုးညွင္းဆရာေတာ္(၁၂၃၄-၁၃၂၆)"
"သထံု ေဇတ၀န္ဆရာေတာ္(၁၂၃၁-၁၃၁၆)"
"စြန္းလြန္းဆရာေတာ္(၁၂၃၉-၁၃၁၄)"
"ကႏၷီ ဆရာေတာ္(၁၂၄၁-၁၃၂၈)"
"ေ၀ဘူ ဆရာေတာ္(၁၂၅၇-၁၃၃၉)"
"မိုးကုတ္ဆရာေတာ္(၁၂၆၁-၁၃၂၄)"
"မဟာစည္ဆရာေတာ္(၁၂၆၆-၁၃၄၄)"
တစ္ပါးမွ ကၽြန္ေတာ္ မမီလိုက္ပါ။ ၀မ္းနည္းဖြယ္ေကာင္းေလစြ။
ထို႔ေၾကာင့္ "ရဟနၱာ" ကို "ရဟႏၱာ" မွန္း အတပ္ အမွန္သိရွိေရး သည္ က်ြန္ေတာ္ တို႔အတြက္ အခက္အခဲရွိေပသည္။ ခဲယဥ္းေပသည္။
ထိုသို႔ေသာ အေၾကာင္းကို မိတ္ေဆြ ကိုေဇာ္၀င္းႏိုင္ ႏွင့္ အလားတူ ဓမၼမိတ္ေဆြမ်ားစဥ္းစားခ်င့္ခ်ိန္ သိရွိႏိုင္ေစရန္ က်ြန္ေတာ္ လက္လွမ္းမီသေရြ႕ ရွာေဖြ တင္ျပပါမည္။
ရဟႏၱာ အမ်ိဳးမ်ိဳး
"အထံု,၀ါသနာ,စရိုက္" မွ အပ "ကိေလသာ အာသေ၀ါတရား" အားလံုးမွ ကင္းပ သန္႔စင္ အညစ္အေၾကးမတင္ေသာ ပုဂၢိဳလ္ျမတ္မ်ိဳးကို ရဟႏၱာ ဟု ေခၚပါ၏။
"ရဟႏၱာပုဂၢိဳလ္ျမတ္" သည္ ဆည္းပူးအပ္ေသာ ပါရမီ၊ ပန္ ဖူးေသာ ဆု ၊ အႏုအရင့္ ကုသိုလ္အားေလ်ာ္စြာ အက်ဥ္း အားျဖင့္
(၁) "သုကၡ ၀ိပႆက ရဟႏၱာ" ႏွင့္
(၂) "ဆ႒ာဘိညာ၊ပဋိသမိၻဒါပတၱ ရဟႏၱာ"
ဟူ၍ ႏွစ္မ်ိဳး ရွိပါ၏။
(၁) "သုကၡ ၀ိပႆက ရဟႏၱာ" ဟူသည္က "ရဟႏၱာ" ျဖစ္ေသာ္လည္း "စ်ာန္ အဘိညာဥ္" ကို မရ။ "ပဋိသမိၻဒါဉာဏ္(ထုိးထိုးထြင္းထြင္းသိမႈ)(၄)ပါး" သို႔ မေရာက္။ ရဟႏၱာ ပုဂၢိဳလ္ ၏ ဂုဏ္အဂၤါ မ်ား ျပည့္စံု ရံုမွ် ရွိေသာ ရဟႏၱာ မ်ိဳး ျဖစ္ပါ၏။
(၂) "ဆ႒ာဘိညာ၊ပဋိသမိၻဒါပတၱ ရဟႏၱာ" ဟူသည္က "အဘိညာဥ္(၆)ပါး"ရရွိၿပီး "ပဋိသမိၻဒါဉာဏ္(၄)ပါး" ႏွင့္ျပည့္စံုေသာ ရဟႏၱာ မ်ိဳး ျဖစ္သည္။
ထို မွတစ္ပါး-
(၁)သဒၶါ ၀ိမုတၱိ ရဟႏၱာ- သဒၶါ ျဖင့္ လြန္ေျမာက္သူ
(၂)ပညာ ၀ိမုတၱ ရဟႏၱာ- ပညာ ျဖင့္ လြန္ေျမာက္သူ
(၃)ဥဘေတာ ဘာဂ ၀ိမုတၱ ရဟႏၱာ- ရုပ္၊နာမ္ အဖို႔ ႏွစ္ပါးျဖင့္ လြန္ေျမာက္သူ
(၄)ေတ၀ိဇၨပတၱ ရဟႏၱာ- ၀ိဇၨာ သံုးပါး ရသူ
(၅)ဆဠာဘိညာ ရဟႏၱာ- အဘိညာဥ္ ေျခာက္ပါး ရ သူ
(၆)ပဋိသမၻိဒါပတၱ ရဟႏၱာ- ပဋိသမိၻဒါဉာဏ္ ေလးပါး ေရာက္ သူ
ဟူ၍လည္း ရဟႏၱာ(၆)မ်ိဳး ရွိျပန္ပါ၏။
ထို႔ျပင္-
(၁)ပါရမီ ပတၱ ရဟႏၱာ
(၂) ပဋိသမၻိဒါပတၱ ရဟႏၱာ
(၃) ဆဠာဘိညာ ရဟႏၱာ
(၄) ေတ၀ိဇၨပတၱ ရဟႏၱာ
(၅) သုကၡ ၀ိပႆက ရဟႏၱာ
ဟူ၍လည္း အစီအစဥ္ တစ္မ်ိဳး ရွိပါသည္။
ထူးျခားေသာ ရဟႏၱာ တစ္မ်ိဳး မွာကား "သမသီသီ ရဟႏၱာ"ျဖစ္ပါ၏။
"သမသီသီ" ဆိုသည္က "၀ဋ္ဦးေခါင္း" ေခၚ "အသက္" ေၾကြသည္ႏွင့္ ကိေလသာ ဦးေခါင္း ေခၚ "အ၀ိဇၨာ" လည္း တစ္ၿပိဳင္နက္တည္း ေၾကြေသာ ရဟႏၱာမ်ိဳး ျဖစ္သည္။
ဆိုလိုသည္ က "ရဟႏၱာ"လည္းျဖစ္ အသက္ လည္းကုန္၊ တစ္ခါတည္း ႏွစ္ကိစၥ ၿပီးစီးသြားသည္ကို ဆိုလိုပါသည္။
ရဟႏၱာ မွန္းသိႏိုင္သလား
ယင္း ရဟႏၱာ ႀကီးမ်ားကို က်ြန္ေတာ္ တို႔အေနျဖင့္ ျမင္ရံုမွ်ျဖင့္ ရဟႏၱာမွန္း သိႏိုင္ပါမည္လား။ အလြန္ ခဲယဥ္းမည္ထင္ပါသည္။
အကယ္၍ သိႏိုင္သည္ ဆိုလွ်င္ ထို အသိ မွာ မွန္းဆအသိ၊ ရိပ္မိအသိ မ်ိဳးသာျဖစ္ႏိုင္ပါမည္။ တကယ္ အသိ၊ တစ္တစ္ခြခြ အသိ မ်ိဳး မျဖစ္ႏိုင္ေပ။
လူသာမန္ကို ထားဘိဦး၊ ေအာက္အဆင့္ရွိ အရိယာအခ်ိဳ႕ကိုယ္တိုင္ပင္ မိမိ အရိယာျဖစ္ေနေၾကာင္း ကိုမသိသည္ပင္ ရွိသည္ဟုဆိုပါသည္။
"လယ္တီဆရာေတာ္ဘုရားႀကီး"က (၀ိပႆနာ ဒီပနီ) တြင္ ဤသို႔ မိန္႔ဆိုထားပါသည္။
"မဂ္ဉာဏ္၊ဖိုလ္ဉာဏ္ သို႔ေပါက္ေရာက္မႈ မည္သည္ အမွန္အားျဖင့္ အလြန္သိႏိုင္ခဲ၏။ အဘယ္ေၾကာင့္နည္း ဟူမူ ကိေလသာ တို႔၏ အႏုသယ အခိုက္အတန္႔ နက္နဲလွေသာေၾကာင့္တည္း။"ဟူ၍ျဖစ္ပါ၏။
ေလာင္းလံုၿမိဳ႕၊မင္းရပ္ရြာ၊တလိုင္းေမာ္ ဆရာေတာ္ဘုရားႀကီး(၁၂၁၄-၁၂၉၆) ေရးသားစီရင္ေတာ္မူေသာ (၀ိပႆနာ ကမၼ႒ာန္း၊နိဗၺာန္လမ္းျပက်မ္း) က်မ္းတြင္-
"အခ်ိဳ႕ေသာ ပုဂၢိဳလ္ တို႔မွာ ေန႔ည မျပတ္ တရစပ္ ၀ိပႆနာ ကို အားထုတ္၍ေနသည့္အတြက္ မဂ္ဖိုလ္အနီးအပါး ဥပစာရ ကာမာ၀စရ သမာဓိ တရား ကို ရၾကေပသည္။၎ ပုဂၢိဳလ္ တို႔သည္ မိမိတို႔က ၀ိပႆနာ ကို မျပတ္အားထုတ္ေနသည့္အတြက္ ၀ိပႆနာေဇာ တို႔ ဆက္ကာ ဆက္ကာ အနႏၱရ၊သမနႏၱရ၊နတၳိ၊၀ိဂတ၊အာေသ၀န၊ဥပနိႆယ၊ပစၥည္းအားႀကီးစြာ တပ္၍ တဒဂၤပဟာန္ အားျဖင့္ ေလာဘ၊ေဒါသ၊ေမာဟ စေသာ ကိေလသာ တို႔ကို ပယ္ရွားေနသည့္အတြက္(ငါသည္ မဂ္ ရၿပီ။ဖိုလ္ ရၿပီ) ဟု ထင္မွတ္ေနတတ္သည္။" ဟု ရွင္းလင္းေဖာ္ျပထားဖူးပါသည္။
ဤသို႔အားျဖင့္ ေအာက္အဆင့္ ရွိ ပုဂၢိဳလ္မ်ား၌ အမွန္သိေရးအတြက္ ျပႆနာ ရွိေသးသည္ ဆုိပါလွ်င္ ထိပ္တန္းေရာက္ ရဟႏၱာ အရွင္သူျမတ္ႀကီးမ်ားအေပၚ ျမင္ရံုမွ်ျဖင့္ ရဟႏၱာ မွန္း သိႏိုင္ဖို႔မွာ စဥ္းစားစရာပင္ မရွိပါေခ်။
"အနာဂါမ္" ျဖစ္ေနေသာ "၀ိသာခ"သူေ႒းႀကီး သည္ မိမိ၏ ဇနီးေခ်ာ "ဓမၼဒိႏၷာ"ဘိကၡဳနီမ မွာ "ရဟႏၱာ"အျဖစ္ သို႔ေရာက္ေနသည္ကို ျမင္ရံု ႏွင့္မသိ။ သာသနာေတာ္၌ မေပ်ာ္ပိုက္၍ အိမ္သို႔ ျပန္ေျပးခဲ႔ပံုရေၾကာင္း ပထမ အထင္မွားခဲ႔ေသး၏။ ေနာက္ တရား ေဆြးေႏြးၾကည့္ၿပီးေသာ အခါမွ "ရဟႏၱာ"မွန္း ရိပ္မိ သိရွိခဲ႔ေပသည္။
"ေဇတ၀န္ေက်ာင္းေတာ္"သို႔ ဘုရားဖူးရန္ ေရာက္ရွိလာၾကေသာ ဇနပုဒ္ရဟန္းေတာ္မ်ားက စႀကႍ သြားလ်က္အားထုတ္ေနေသာ မ်က္မျမင္"စကၡဳပါလ မေထရ္ႀကီး" နင္းမိ၍ ေသေနသည့္ ပိုးေကာင္ ေလးမ်ားကိုၾကည့္ကာ ကဲ႔ရဲ႕ ရႈတ္ခ်မိသည္မွာလည္း ထို မေထရ္ႀကီး"ရဟႏၱာ"ျဖစ္ေနမွန္း ျမင္ရံု ႏွင့္ မသိေသာေၾကာင့္ျဖစ္ပါ၏။
ဤသည္မွာ က်ြန္ေတာ္ တို႔လို တဏွာေတာ၀ယ္ ခ်ာခ်ာလည္ေမ်ာေနၾကသည့္ ပုထုဇဥ္ တို႔ကို မဆိုထားဘိ။
ပရစိတၱ၀ိဇာနာန အဘိဉာဏ္ ႏွင့္ ဒိဗၺစကၡဳ အဘိဉာဏ္ တို႔ကို ရရွိထားျခင္း မရွိေသာ ေအာက္အရိယာမ်ား က ထိပ္တန္း ေရာက္ ရဟႏၱာ ပုဂၢိဳလ္ျမတ္ႀကီးမ်ားကို ရဟႏၱာ ဟုတ္သည္-မဟုတ္သည္ မသိႏိုင္ပံု အေထာက္အထားအခ်ိဳ႕ျဖစ္ပါသည္။
ကၽြန္ေတာ္ တို႔ လူသာမန္မ်ားအေနျဖင့္ဆိုေသာ္ အစစ္အမွန္ ရဟႏၱာ မ်ားကို ရဟႏၱာမွန္း မသိ၍ မၾကည္ညိဳ မိပဲ-
ဟန္ေဆာင္လွည့္ပတ္ေန ေသာ အတုအေယာင္ရဟႏၱာ ဆိုသည္မ်ားကို အၾကည္ညိဳ မမွားမိရန္သာ သတိရွိေစလိုပါသည္။
ခ်မ္းသာၾကပါေစ..၊ေအးၿငိမ္းၾကပါေစ..၊
သံသရာ၀ဋ္ဆင္းရဲမွ..လြတ္ေျမာက္ႏိုင္ၾကပါေစ။
ဘ၀တုသဗၺမဂၤလံ
ဥာဏ္လင္းျမိဳ႕
ဗုဒၶကမၻာ ဆိုဒ္မွ ျပန္လည္မွ်ေ၀သည္။
No comments:
Post a Comment