**** မိရုိးဖလာလြန္ ဗုဒၶဘာသာ ***

ကၽြန္ေတာ႔္တြင္ သမီးႏွစ္ေယာက္ရွိပါသည္။ အၾကီးမွာ ၁၄ႏွစ္ၿဖစ္ၿပီး အငယ္မွာ ၅ႏွစ္ၿဖစ္ပါသည္။ သမီးၾကီးသည္ ၾသကာသကန္ေတာ႔ခ်ိဳးကို ဆိုတတ္ေသာ္လည္း ကန္ေတာခ်ိဳးပါ စာအားလံုး၏ အဓိပၸါယ္မ်ားကို မသိပါ။
 
 ကၽြန္ေတာ္လည္း ယခင္က ဘာမွမသိဘဲ ဆုိခဲ႔ဖူးပါသည္။ မိဘမ်ားမွလည္း ရွင္းလင္းၿပခဲ႔ၿခင္းမရွိပါ။ မိရုိးဖလာ ဗုဒၶဘာသာ၀င္မ်ားၿဖစ္ပါသည္။ အၿခားဘာသာ၀င္တစ္ဦးဦး (သို႔)ဘာသာမကိုးကြယ္ေသာ ရုပ္၀ါဒီတစ္ဦးဦး၊ဗုဒၶဘာသာ၀င္ၿဖစ္ေသာ္လည္း ဘာသာေရးဆိုင္ရာက်င္႔
၀တ္မ်ားအေပၚ အက်ိဳးအေၾကာင္း ေ၀ဖန္ဆန္းစစ္ ေမးၿမန္းလာေသာအခါ မိရိုးဖလာဗုဒၶ၀ါဒီသည္ ရွင္းလင္းေၿဖၾကားႏုိင္စြမ္း
မရွိေတာ႔ေပ။

ၾသကာသကန္ေတာ႔ခန္း

ေမး ။ ။ ၾသကာသဆိုတာ ဘာအဓိပၸါယ္လဲ။ဲ

ေၿဖ ။ ။ ၾသကာသဆိုတာ ပါဠိစကားလံုးၿဖစ္တယ္။ ၾသကာသဆိုတဲ႔ပုဒ္ဟာ အဓိပၸါယ္အမ်ိဳးမ်ိဳးၿဖစ္ႏုိင္ေပမယ္႔ ဒီေနရာမွာေတာ႔
အခြင္႔ ဆိုတဲ႔ အဓိပၸါယ္ၿဖစ္တယ္။ ၾသကာသ ၾသကာသ ၾသကာသ ရွိခိုးကန္ေတာ႔ပါရေစဘုရားလို႔ ကန္ေတာ႔ခြင္႔
ေတာင္းၿခင္းၿဖစ္တယ္။ သံုးၾကိမ္ဆိုတာကေတာ႔ ရုိေသေလးစားမႈ႕နဲ႕ ခြင္႔ေတာင္းၿခင္းၿဖစ္တယ္။

ေမး ။ ။ အပါယ္ေလးပါးဆိုတာဘာလဲ။

ေၿဖ ။ ။ အပါယ္ေလးပါးဆိုတာ ကုသိုလ္ေကာင္းမႈ႕ၿပဴဖို႔ ၊ အခြင္႔အခါမရ၊ ခ်မ္းသာသုခမရွိတဲ႔

ငရဲ၊

တိရစာၧန္၊

ၿပိတၱာ၊

အသူရကာယ္ ေလးမ်ိဳးၿဖစ္ပါတယ္။

ေမး ။ ။ ငရဲ ဆိုတာဘာလဲ။

ေၿဖ ။ ။ ငရဲ ဆိုတာ အကုသိုလ္ ဒုစရုိက္ၿပဳတဲ႔သူေတြ ေသတဲ႔အခါေရာက္ရွိရတဲ႔ ခ်မ္းသာသုခ လံုး၀မရွိ၊ မီးေတာက္မီးလွ်ံေတြ
အၿမဲေလာင္ကၽြမ္းေနတဲ႔ ဒီကမၻာေၿမၾကီးရဲ႕ေအာက္ ယူဇနာ တစ္ေသာင္းငါးေထာင္အကြာမွာရွိတဲ႔ သိဇၨိဳင္းငရဲ ၊ကာလသုတ္
ငရဲ ၊ သံဃာတငရဲ ၊ ေရာရု၀ငရဲ ၊ မဟာေရာရု၀ငရဲ ၊ တာပန ငရဲ ၊ မဟာတာပန ငရဲ ၊ အ၀ီစိ ငရဲ ၊ ဆိုၿပီး
ငရဲၾကီး ရွစ္ထပ္ရွိပါတယ္။ တစ္ယူဇနာ = ၁၃မိုင္ခန္႔

ေမး ။ ။ ၿပိတၱာ ဆိုတာဘာလဲ။

ေၿဖ ။ ။ တေစၧ ၊ မွင္စာ ၊ သူရဲသဘက္ ၊ ဖုတ္ေကာင္ ၊ က်တ္ေကာင္ ေတြကို ၿပိတၱာလို႔ေခၚတယ္။ သုႆန္၊ အိမ္ၾကိဳ
အိမ္ၾကားစသည္မွာ ထမင္း ၊ ဟင္းက်န္၊ တံေတြး ၊ အံဖတ္ ၊ အပုတ္အစပ္ေတြကို ရွာစားေနတဲ႔ သတၱ၀ါေတြၿဖစ္တယ္။

ေမး ။ ။ အသူရကာယ္ ဆိုတာဘာလဲ။

ေၿဖ ။ ။ အသူရကာယ္ ဆိုတာ ၿပိတၱာ အၾကီးစားတစ္မ်ိဳးပဲ ၊ လူေတြန႔ဲ ေ၀းကြာတဲ႔ သမုဒၵရာၿမစ္ကမ္းမွာ ေနၾကတယ္။
သူတို႔ရဲ႕အကုသိုလ္ေၾကာင္႔ ေရမေသာက္၊ အစာမစားရတဲ႔ သတၱ၀ါေတြၿဖစ္တယ္။

ေမး ။ ။ ကပ္သံုးပါးဆိုတာ ဘာလဲ။

ေၿဖ ။ ။ ကပ္ဆိုတာ အၾကီးအက်ယ္ပ်က္စီးၿခင္းလို႔ ေခၚတယ္။ ကပ္သံုးမ်ိဳးရွိတယ္။

ေရာဂႏၲရကပ္ ဆိုတာေရာဂါေတြ က်ေရာက္ပ်က္စီးၿခင္းကို ဆိုတယ္။ ဥပမာ ယခင္ေက်ာက္ေရာဂါ ၊ ပလိပ္ေရာဂါ ၊
ကာလ၀မ္းေရာဂါေတြ ၿဖစ္တုန္းက လူေတြအၾကီးအက်ယ္ ပ်က္စီးၿပီးေသေက်ခဲ႕ၾကတာေတြကို ေရာဂႏၲရကပ္ဆိုက္တယ္
လို႔ဆိုတယ္။ ခုေခတ္မွာလဲထိတ္လန္႔ေနၾကရတာပဲမဟုတ္လား။ H1N1တို႔ ၊ ဆား (စ္) ေရာဂါတို႔ဆုိတာ ကုသလို႔မႏုိင္
ေတာ႕ဘူးဆိုရင္ လူေတြအၾကီးအက်ယ္ ပ်က္ဆီးၾကမွာပဲ မဟုတ္လား။
သတၱႏၲရကပ္ဆိုတာ လက္နက္ေတြနဲ႔ ထိခိုက္ပ်က္စီးေသေၾကၾကတာကို ေခၚတယ္။ ခုေခတ္ဆို အခ်ိန္မေရြး ေသေၾကပ်က္စီးႏုိင္တာေပါ႔။ 

အႏုၿမဴလက္နက္ေတြက ႏုိင္ငံတိုင္းပိုင္ဆိုင္ေနၾကတာ။
ဒုဗိၲကၶႏၲကပ္ဆိုက္တယ္ဆိုတာရာသီဥတုေတြ
 ေဖာက္ၿပန္ပ်က္စီးၿပီးၿဖစ္ေစ ၊ စစ္မက္ထူေၿပာ၍ၿဖစ္ေစ၊ ပိုးမႊားဖ်က္စီး၍
ၿဖစ္ေစ မစိုက္ပ်ိဳးႏုိင္ဘဲ ငတ္မြတ္ေခါင္းပါးၿခင္းကို ေခၚတယ္။ ငတ္မြတ္ေခါင္းပါးၿပီး လူအမ်ားေသေၾက ပ်က္စီးၿခင္းကို
ဆိုလိုပါတယ္။

ေမး ။ ။ ရပ္ၿပစ္ရွစ္ပါးဆိုတာ ဘာလဲ။

ေၿဖ ။ ။ အၿပစ္ရွိတဲ႔ အရပ္ရွစ္ပါးကို ရပ္ၿပစ္ရွစ္ပါးလို႔ေခၚတာပါ။ ထိုအရပ္ ထိုဘ၀ ရွစ္မ်ိဳးသို႔ ေရာက္ရွိေနလ်င္ မဂ္ဖိုလ္နိဗၺာန္ကို
ေရာက္ေအာင္ တရားအားထုတ္ရန္ အခြင္႔အခါ မရလို႔ အၿပစ္ရွိတဲ႔အရပ္၊ အၿပစ္ရွိတဲ႔ဘ၀လို႔ ဆိုရတယ္။

အပါယ္ေလးပါးရွိတဲ႔အနက္ အသူရကာယ္ကို ၿပိတၱာအမ်ိဳးအစားထဲထည္႔ၿပီး

(၁) ငရဲ

(၂) တိရစၧာန္၊

(၃) ၿပိတၱာ၊

(၄) အသညသတ္ နဲ႔ အရူပၿဗဟၼာဘံု၊

(၅) သာသနာမေရာက္ႏုိင္တဲ႔ေဒသ၊

(၆) သာသနာကိုမယံုၾကည္တဲ႔ မိစာၦဒိိ႒ိ လူမ်ိဳးၿဖစ္ၿခင္း၊

(၇) တရားေတာ္ကို နားလည္ႏုိင္ေသာ ဥာဏ္မရွိသူ ၿဖစ္ၿခင္း၊

(၈) ဘုရားမပြင္႔တဲ႔အခါ လူလာၿဖစ္ၿခင္း၊
 
အဲဒီ အရပ္ရွစ္မ်ိဳးထဲမွာ ေရာက္ရွိေနတဲ႔ သတၱ၀ါေတြဟာ တရားေတာ္ကိုနာၾကားခြင္႔၊ မဂ္ဖိုလ္နိဗၺာန္ေရာက္ေၾကာင္းတရားကို
အားထုတ္ခြင္႔မရတဲ႔အတြက္ ထိုအရပ္ေဒသေတြကို ေရာက္မွာ ဗုဒၶဘာသာ၀င္ေတြဟာ ေၾကာက္ၾကတယ္။ ဒါေၾကာင္႔
ၾသကာသ ဆုေတာင္းထဲမွာ ထည္႔ၿပီးဆုေတာင္းထားၿခင္းၿဖစ္တယ္။

ေမး။ ။ ရန္သူမ်ိဳးငါးပါးဆိုတာ ဘာလဲ၊

ေၿဖ။ ။ (၁) ေရ ၊ (၂) မီး ၊ (၃) မင္း (၄) ခိုးသူ (၅) မခ်စ္မႏွစ္သက္ေသာသူ (သို႔) အေမြခံသားဆိုး၊သမီးဆိုး ဤငါးမ်ိဳးကို
ရန္သူမ်ိဳး ငါးပါးလို႔ေခၚပါတယ္။

ေမး။ ။ ၀ိပတၱိတရားေလးပါးဆိုတာ ဘာလဲ။

ေၿဖ။ ။ (၁) ကာလ၀ိပတၱိ = မင္းဆိုး၊ မင္းညစ္ အုပ္ဆိုးေသာေခတ္ႏွင္႔ ၾကံဳရၿခင္း၊
(၂) ဂတိ၀ိပတၱိ = အပါယ္ေလးဘံု၌ ၿဖစ္ေနရၿခင္း၊
(၃) ဥပတိ၀ိပတၱိ = ရုပ္ဆင္းအဂၤါလကၡဏာ ေဖာက္ၿပန္ခၽြတ္ယြင္းၿခင္း၊
(၄) ပေယာဂ၀ိပတၱိ = ေကာင္းေသာအမႈ႕ကိစၥ၌ အားထုတ္လံု႔လ မၿပဳၿခင္း ဆိုတဲ႔ ၀ိပတၱိေခၚ ေဖာက္ၿပန္ခၽြတ္ယြင္းပ်က္စီးမႈ႕
ဟာေလးမ်ိဳးရွိတယ္။

ေမး။ ။ ဗ်သနတရား ငါးပါးဆိုတာ ဘာလဲ။

ေၿဖ။ ။ ပ်က္စီး ဆံုးပါးၿခင္းကို ဗ်သနတရားလို႔ေခၚတယ္။
(၁) ဥာတိဗ်သန= ေဆြမ်ိဳးမ်ားပ်က္စီးၿခင္း၊
(၂) ေဘာကဗ်သန= စည္းစိမ္ဥစၥာ ပ်က္စီၿခင္း၊
(၃) ေရာဂဗ်သန= အနာေရာဂါၿဖစ္၍ က်န္းမာမႈ႕ပ်က္စီးၿခင္း၊
(၄) ဒိ႒ိဗ်သန= မွားေသာအယူကိုယူၿခင္း၊
(၅) သီလဗ်သန= အက်င္႔သီလ ပ်က္စီးၿခင္း၊

ေမး။ ။ မဂ္တရားဆိုတာ ဘာလဲ။

ေၿဖ။ ။ မဂ္တရားဆိုတာ ေသာတာပတၱိမဂ္၊ သကဒါဂါမိမဂ္၊ အနာဂါမိမဂ္၊ အရဟတၱမဂ္ ေလးပါးကိုလဲ ေခၚတယ္၊ အဲဒီေလးပါးကို
ေလာကုတၱရာ ကုသိုလ္ေလးပါးလို႔လဲ ေခၚတယ္၊ အဲဒီ မဂ္ကုသိုလ္ေလးပါးရတဲ႔ ပုဂၢိဳလ္ကို မဂၢ႒ာန္ေလးေယာက္လို႔ေခၚတယ္။

ေမး။ ။ ဖိုလ္တရားဆိုတာ ဘာလဲ။

ေၿဖ။ ။ ဖိုလ္တရားဆုိတာ ေသာတာပတၱိဖိုလ္၊ သကဒါဂါမိဖိုလ္၊ အနာဂါမိဖိုလ္၊ အရဟတၱဖိုလ္ ေလးပါးၿဖစ္တယ္။ အဲဒီ ဖိုလ္ေလးပါးကို
ရေနတဲ႔ ပုဂိၢဳလ္ေလးေယာက္ကို ဖလ႒ာန္ေလးေယာက္လို႔ေခၚတယ္။ တစ္ေယာက္စီကိုေတာ႔ အစဥ္အတိုင္း ေသာတာပန္၊
သကဒါဂမ္၊ အနာဂါမ္၊ ရဟႏၱာလို႔ ေခၚတယ္။

ေမး။ ။ နိဗၺာန္တရားဆိုတာ ဘာလဲ။

ေၿဖ။ ။ လိုခ်င္တပ္မက္မႈ႕တဏွာ မရွိသၿဖင္႔ ဆင္းရဲဒုကၡလဲ မရွိေတာ႔ဘဲ ေအးၿငိမ္းခ်မ္းသာမႈ႕ကို နိဗၺာန္လို႔ေခၚတယ္။

ဆရာေသာင္းလြင္ (ဘီေအ) ၏ မိရုိးဖလာလြန္ဗုဒၶဘာသာမွကူးယူေဖာ္ၿပပါသည္။

 http://buddhismworld.ning.com/profiles/blogs/6371237:BlogPost:418594